Theo dấu xe ngựa vào ‘thủ phủ’ ‘hoa tang tái chế’ ở Hà Thành

(Xã hội) Từ lâu thì làm vòng hoa để viếng người đã mất cũng đã được xem là 1 nghề để mưu sinh. Trong đó có nhiều người đã làm ăn không chân chính bằng cách lấy vòng hoa ở nghĩa địa về trang trí lại rồi bán tiếp. Nghĩa trang Văn Điển – nơi yên nghỉ của người chết đang bị những người dân nơi đây biến thành một thị trường ‘tái chế’ vòng hoa tang phúng viếng người âm phản cảm.

Chiếc xe ngựa chở hoa tang từ nghĩa trang Văn Điển về ‘thủ phủ tái chế’

‘Cái nôi nghề tái chế hoa tang’

Từ nhiều năm nay, Nghĩa trang Văn Điển được biết đến như một ‘cái nôi nghề tái chế vòng hoa’ ở miền Bắc. Người dân sống gần khu vực này cũng đã quá quen thuộc với hình ảnh những chiếc xe ngựa chở đầy xe vòng hoa đi từ khu vưc nghĩa trang  đi ra đường quốc lộ và ung dung chạy về địa điểm tập kết. Hai cái tên được biết đến là ‘ông trùm hoa tái chế’ là ông Ch., ông C. và gia đình anh Long.

Sau nhiều ngày quan sát thì PV nhận thấy, cứ  tới khoảng hơn 15h, chiếc xe ngựa của ông Ch. chở đầy hoa tang còn lá còn tươi xanh bắt đầu đi ra từ cổng chính của đài hoá thân Hoàn Vũ, rẽ phải, dọc theo đường quốc lộ rồi ngoặt sang một con đường bê ông nhỏ cách nghĩa trang tầm 100m. Trên con đường nhỏ này xuất hiện hai lán trại căng bạt lụp xụp nằm cách nhau không xa. Hai xưởng này chính thủ phủ cho việc ‘tái chế’ hoa tang.

Có lẽ nếu chỉ theo sau chiếc xe ngựa chở hoa này chúng tôi mới chỉ biết được con đường đi của hoa tang từ nhà tang lễ đi ra mà chưa biết được những lí giải bên trong của sự việc. Vì thế, bằng những mối quan hệ của mình chúng tôi vào nghĩa trang Văn Điển để tìm hiểu về quy trình những vòng hoa tang được ‘bước’ lên xe ngựa bằng cách nào.

Sau khi những thủ tục cần thiết cho người đã khuất được tiến hành xong. Chiếc xe chở áo quan rẽ sang hướng Đài hóa thân hoàn vũ, còn 3 chiếc xe bán tải chở đầy vòng hoa rẽ sang hướng khác. Theo quan sát chúng tôi thấy, vòng hoa ở xe đi đầu được nhân viên nghĩa trang ném xuống một chiếc hố chuyên dùng để chứa vòng hoa. Hai xe còn lại được một nhân viên hướng dẫn vòng xuống phía sau hố chứa, phía đó có hai chiếc xe ngựa đang chờ sẵn, sau đó họ cùng với người chuyên dọn dẹp vòng hoa ở đây xếp riêng ra và chất lên đầy hai chiếc xe ngựa.

Qua tiếp xúc với một nhân viên của nghĩa trang được biết, thực tế đáng lẽ ra số hoa tang lễ này sẽ được chôn hết ở hố trong nghĩa trang để làm phân xanh vì bể chứa trong khuôn viên hạn chế, nên vòng hoa sẽ được chở ra một bể chứa khác để chôn. Nhưng điều mà nhân viên này vừa chia sẻ thì hoàn toàn trái ngược với những gì chúng tôi chứng kiến trước đó về hành trình di chuyển hoa tang đi chôn làm phân xanh của chiếc xe ngựa.

Hoa tang được nói chở đi chôn làm phân xanh nhưng thực tế mang đi ‘tái chế’

Thu nhập cao từ ‘hoa tang tái chế’

Chúng tôi quay trở lại nơi được cho là ‘thủ phủ’ ‘tái chế’ hoa tang để tìm hiểu về công việc của những con người ở đây. Tại đây lúc này đang có 2 người phụ nữ, dang lúi húi rút những chiếc hoa giấy ‘hoa giả’ từ trong những vòng hoa được mang về từ nghĩa trang rồi ‘tái chế’. Những vòng hoa còn mới được để riêng một góc, sau đó được sửa sang lại rồi mang ra cửa hàng bán tiếp. Cái nào còn mới thì nó xoay vòng mang ra nghĩa trang bán luôn. Những cái nào hỏng thì rút hoa ra bán lại cho những mối khác. Hoặc ‘tái chế’ và quay vòng những cánh hoa cũ, đã được tân trang, phân loại và ‘phù phép’ biến nó thành đồ mới. Giá cả phụ thuộc theo màu.

Với bản thân ông C. mỗi ngày nhà ông đều thu gom được khoảng gần 20 bao hàng, mỗi bao 5kg, thông thường bán ra với giá 40-50.000đ/kg. Với những vòng hoa còn mới thì bán lại khoảng 30- 40.000đ/ vòng hoa. Thực tế theo tìm hiểu, giá mỗi vòng hoa tang trung bình mà các chủ cửa hàng hoa tang lân cận nhập lại rồi bán ra cho khách giá dao động từ 100-150.000đ.

Theo tiết lộ của một chủ cửa hàng bán hoa đám hiếu cho biết, thông thường thì các chủ của hàng chỉ mua lại các vòng sắt từ mối đồng nát để mang về cắm hoa lên đó để bán, giảm được phần nào chi phí mua vòng sắt và giá đở. Các vật này chủ yếu được làm bằng sắt, có nhiều vòng hoa được là giá đở bằng gỗ nhưng giá khá cao. Cũng có nhiều vòng hoa được làm bằng các cây đơn sơ ghép thành sau đó được trang trí che kín hoàn toàn phần đó nên người mua hầu như không biết được đó là gì.

Nhiều ‘dân trong nghề’ đều coi Văn Điển là nơi đầu tiên xuất hiện công việc này và nghe đâu nó có ngay  từ khi nghĩa trang Văn Điển hình thành. Nghề này quá đặc biệt, không phải ai cũng muốn làm nghề sinh lời trên nỗi buồn, nỗi bi ai của người. Tuy nhiên, những vòng hoa vô chi này lại đang nuôi sống nhiều người lao động, thậm chí còn giúp họ có được một khoản thu nhập cao.

Cũng theo chia sẻ của người phụ nữ ở ‘thủ phủ’ ‘tái chế hoa tang’ ở đây không có hàng mới, chủ yếu là hàng ‘tái chế’, giá cả thì chú không phải lo, nó có giá chung rồi. Nếu ở tỉnh lân cận Hà Nội thì sẽ bớt đi chút ít, cần bao nhiêu thì chỉ cần alo sẽ được gửi đến, tiền xe người nhận hàng thanh toán với nhà xe. ‘Hàng’ được chủ thu gom ‘hoa tái chế’ giao khắp khu vực Hà Nội và các vùng lân cận.

Trò chuyện với những người này họ đều chia sẻ, biết rằng, vòng hoa là một vật thể hiện tình cảm, sự trân trọng của người sống dành cho người đã khuất. Tuy nhiên, vì miếng cơm manh áo, mọi người vẫn nhắm mắt làm liều.

Còn khi được hỏi có biết dùng cái đồ ‘tái chế’ này như dùng đồ ăn cắp của người chết thì mọi người chỉ cười. Người phụ nữ làm ở đây biện minh, không thể nói là ăn cắp, mình làm công khai mà, cái này là chỉ giúp ‘tái chế’ lại thôi, chứ nếu cứ mang chôn hết thì chỗ đâu mà chôn.

Chị Trần Cúc người dân ở Hà Đông chia sẻ, đa số các vòng hoa được lấy về hoa đã hư phần nhiều như người ta vẫn có thể tận dụng được khá nhiều thứ, đây là việc là sinh khá nhiều lợi nhuận cho chủ của hàng hoa. Trong số hoa trong vòng hoa tang lễ có 1 phần sẽ được tái sử dụng lại, 1 phần sẽ được bán cho các chủ shop hoa nhựa để làm vòng hoa vải nhựa. Khi mua hoa bạn nên tìm hiểu thật kĩ nguồn gốc hoa được bán trong shop hoa để có thể mua được hoa mới để viếng người đã mất, hãy quan sát kĩ bên trong do nếu như shop đó có làm như trên thì bên trong sẽ có nhiều vòng hoa cũ và hoa bị dính đất hoặc nhàu nát. 

Khi mua vòng hoa đi viếng thì bạn nên ở lại lâu hơn chờ nhang tàn hoặc ngồi nán lại để người đã khuất không bị người khác lấy đi mất các vòng hoa mà được người thân thăm viếng. Việc sử dụng vòng hoa đang ở nghĩa địa mang về sửa sang lại để bán được cho là khá trái đạo đức. Vòng hoa đó được được viếng người đã mất khi bị lấy đi thì linh hồn người đã mất sẽ bị tổn thương.